สะพานขาวข้ามฟาก หอยหลาก..จากล้ำ คลองน้ำ 3 รส
นี่คือสโลแกนของ “กลุ่มอนุรักษ์ป่าชายเลนและท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์” หมู่บ้านท่ายาง ต.ปากน้ำ อ.ละงู จ.สตูล ชุมชนเก่าแก่แห่งปากบาราที่มีวิถีชีวิตผูกพันกับ “คลองละงู” โดยจุดเริ่มต้นมาจากการรวมกลุ่มของคนในชุมชน ที่เล็งเห็นถึงทรัพยากรในท้องถิ่น นำมาต่อยอดเป็นโปรแกรมท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์….สร้างรายได้จากวิถีชีวิตชุมชน เริ่มต้นด้วยการนั่งเรือชม “ป่าอเมซอนบ้านท่ายาง” ป่าชายเลน ที่มีต้นโกงกาง ต้นตะบูน และมีต้นจากขึ้นตามธรรมชาติอย่างอุดมสมบูรณ์…โดยชุมชนสามารถใช้ประโยชน์จากต้นจากเพื่อสร้างรายได้ นำผลมารับประทาน ส่วนใบใช้ห่อขนม มุงหลังคา และ นำมาทำเป็นเครื่องจักรสานได้หลายรูปแบบ เที่ยวท่องล่องคลองต่อมาเรื่อยๆ ก็จะพบกับฝูงนกกระยางที่บินเหนือน้ำคลองละงูเป็นสัญญาลักษณ์ของความอุดมสมบูรณ์และความหลากหลายทางชีวิภาพ นอกจากนี้ยังมี ต้นลำแพนอายุเก่าแก่กว่า 400 ปีที่โผล่พ้นน้ำตั้งตระหง่านอยู่กลางทะเล เป็นความมหัศจรรย์ของธรรมชาติ โดยคลองละงูเป็นแหล่งน้ำทางธรรมชาติที่หล่อเลี้ยงชีวิตผู้คนในจังหวัดสตูล ตลอด 2 ข้างทางเราจะได้เห็นการดำเนินวิถีชีวิตของผู้คนที่ผูกพันกับสายน้ำ อย่างเช่นการดักปูดำด้วยไซปู เป็นอาชีพหลักของชาวบ้านท่ายาง รวมถึงการหาหอย หลาหลา หรือ หอยเม็ดขนุน ที่ทำรายได้สูงถึงกิโลกรัมละ 40 บาท เลยทีเดียว ที่ขาดไม่ได้ของโปรแกรมท่องเที่ยวครั้งนี้ก็คือเมนูอาหารมื้อเที่ยงที่เป็นเอกลักษณ์ของชาวท่ายาง กุ้ง หอย ปู ปลา หาได้ในชุมชน…..และต้องมีปูดำ ปูทะเลตัวใหญ่ๆ สดๆ แบบนี้ โดย “กลุ่มอนุรักษ์ป่าชายเลนและท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์” บ้านท่ายางมีการบริหารจัดการกระจายรายได้ให้กับคนในชุมชน พร้อมกับอนุรักษ์ธรรมชาติเพื่อการท่องเที่ยวที่ยั่งยืน โดย“กลุ่มอนุรักษ์ป่าชายเลนและท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์” บ้านท่ายางมีการบริหารจัดการกระจายรายได้ให้กับคนในชุมชน พร้อมกับอนุรักษ์ธรรมชาติเพื่อการท่องเที่ยวที่ยั่งยืน
เส้นทางท่องเที่ยวล่องคลองท่ายาง
– กิจกรรมนั่งเรือชมป่าอเมซอล (ต้นจาก)
– กิจกรรมปลูกป่าคืนสู่ธรรมชาติ
– กิจกรรมเก็บหอยตลับกลับไปประกอบอาหารรสเด็ด
– กิจกรรมชมต้นไม้ 400 ปี (ต้นลำแพน) กลางทะเล
– กิจกรรมเรียนรู้วิธีการสานจากให้เป็นผลิตภัณฑ์ของใช้ที่หลากหลาย
– กิจกรรมขึ้นเรือล่องคลองแลหิ่งห้อยที่ส่องแสงสีทองอร่ามเต็มต้นลำพู ปรับสายตาให้ชินกับความมืด พร้อม
เครื่องดื่มกาแฟหอมกรุ่นแบบบ้านบ้าน เสิร์ฟเคล้ากับบรรยากาศ
สะพานขาวข้ามฝาก หอยหลาก จากล้ำ คลองสาม รส
กิจกรรมเก็บหอยตลับ
น้ำตาลจากต้นจาก
การผลิตน้ำตาลจากต้นจากในรอบปีจะเก็บได้ 1 ครั้ง ในช่วงเดือน มกราคม-มีนาคม
วิธีการเก็บน้ำตาลจากต้นจาก
1.ก่อนเก็บน้ำตาลต้องมีการนวดต้นจาก วันละ 7 ครั้ง ทุก ๆวัน จนเข้าช่วงเวลาเก็บน้ำตาลจาก
2 เตรียมถุงและยางเส้น พร้อมไม้ยอม มีสรรพคุณเป็นสารกันบูด
- นำไปปาดที่ต้นจากแล้วมัดถุงไว้กับต้น น้ำจากจะหยดใส่ถุง ในรอบหนึ่งวันสามารถเก็บได้ 2 ครั้ง ช่วงเช้าและช่วงเย็น
สรรพคุณจากการบอกเล่าของชาวบ้าน หลังรับประทานน้ำตาลจาก
- บรรเทาอาการโรคที่เกี่ยวข้องกับทางเดินปัสสาวะ
- บรรเทาอาการโรคเบาหวาน
การใช้ประโยชน์จากการบอกเล่าของชาวบ้าน
- นำน้ำไปต้มข้าวต้มรับประทาน
- นำน้ำไปรับประทานสด จะทำให้รู้สึกสดชื่น
- ทำขนมพื้นถิ่น
- ทำน้ำตาล
ผู้ให้สัมภาษณ์ นาย ดาโหด หมินหวัง
จักสานสีธรรมชาติอุทยานธรณีโลกสตูล
บ้านท่ายาง อ. ละงู อยู่ใกล้กับปากบารา เป็นป่าชายเลนที่อุดมสมบูรณ์ในอดีต โดยมีต้นจากขนาดใหญ่ขึ้นตามธรรมชาติจำนวนมาก ซึ่งเป็นต้นไม้ที่ใช้ประโยชน์ได้ทั้งต้น ตั้งแต่พอน (กาบตรงโคนต้น) ใบ ใช้ห่อขนม มุงหลังคา ผล เอามาลอยแก้ว ส่วนก้านตรงกลางเอามาจักสาน คนโบราณจะสานเป็นเสวียนหม้อใบกลม เน้นการใช้งานเป็นหลัก ปัจจุบันมีการประยุกต์นำเรื่องราวของอุทยานธรณีโลกสตูลในการใช้วัสดุธรณีเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของผลิตภัณฑ์ เช่น การย้อมสีกานจากจากเปลือกลูกตะบูน พันธุ์ไม้ที่อยู่ในป่าโกงกาง บ้านท่ายาง นอกจากนั้นมีการนำลวดลาย ซากดึกดำบรรพ์ที่พบเจอในพื้นที่ เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งเพื่อเพิ่มคุณค่าให้กับผลิตภัณฑ์
ประโยชน์จากต้นจากใบ
กระเช้า
กระจาดทรงกลม
กระจาดทรงดาว