สโตรมาโตไลต์ ผู้ผลิตออกซิเจนลำดับต้นของโลกเพื่อเปิดทางให้สิ่งมีชีวิต
จัดอยู่ในกลุ่มซากดึกดำบรรพ์ ร่องรอยที่พบเป็นโครงสร้างคล้ายหินพิเศษ ซึ่งมักเกิดจากการงอกพอกพูนในบริเวณน้ำตื้น เกิดขึ้นจากแบคทีเรีย เช่น สาหร่ายสีเขียวแกมน้ำเงิน (ไซยาโนแบคทีเรีย) พบมากในหินปูนเชื่อกันว่าไซยาโนแบคทีเรียมีอิทธิพลต่อการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญในประวัติศาสตร์ของสิ่งมีชีวิต โดยผู้เชี่ยวชาญเชื่อว่าก่อนยุคพรีแคมเบียม โลกมีออกซิเจนน้อยมาก ซึ่งในเวลานั้นออกซิเจนเกิดขึ้นจากปฏิกิริยาของไอน้ำจากภูเขาไฟและแสงแดด แต่สิ่งมีชีวิตที่สามารถสังเคราะห์แสงได้มีส่วนทำให้ปริมาณออกซิเจนในบรรยากาศอิสระของโลกสูงขึ้น ดังนั้นการเพิ่มขึ้นของสโตรมาโตไลต์ จึงเป็นหลักฐานของปริมาณสิ่งมีชีวิตตั้งต้นที่ช่วยเพิ่มปริมาณออกซิเจนในบรรยากาศที่สูงขึ้น นำไปสู่ขั้นตอนวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิตต่อไป
นอติลอยด์
ซากดึกดำบรรพ์นอติลอยด์ (nautiloids) เป็นกลุ่มที่เปลือกมีวิวัฒนาการแบ่งออกเป็นห้องๆ เพื่อใช้เก็บแก๊ส ทำให้ลอยตัวได้ วิวัฒนาการต่อมา คือ การที่เปลือกค่อยๆม้วนงอจนขดเป็นวง ซึ่งก้าวหน้าไปถึงขั้นวงขดนั้นเม้มซ้อนกัน ทั้งนี้เพื่อความคล่องตัวในการเคลื่อนที่ จึงทำให้ครองความเป็นนักล่าไร้เทียมทานในทะเลยุคออร์โดวิเชียนเมื่อประมาณ 480-440 ล้านปี หรือที่เรียกว่าหอยงวงช้าง (nautilus) นั่นเอง (ที่มาข้อมูล : กรมทรัพยากรธรณี)
ด้วยขนาดและประสิทธิภาพในการเคลื่อนที่ ทำให้ปลาหมึกนอติลอยด์พวกที่มีเปลือกเหยียดตรงจึงเป็นต้นแบบของเรือดำน้ำแรก ๆ ของโลก โดยเรือดำน้ำนอติลุสที่สร้างขึ้นในปี ค.ศ. 1800 โดยโรเบิร์ต ฟุลตัน ในภายหลังชื่อนี้ถูกนำมาตั้งเป็นชื่อเรือดำน้ำของกองทัพเรือสหรัฐอเมริกา หลายลำ ว่า “ยูเอสเอส นอติลุส” รวมทั้งเรือดำน้ำพลังนิวเคลียร์ลำแรกของโลก “ยูเอสเอส นอติลุส (SSN-571)”‘ สร้างในปี ค.ศ. 1954 (ที่มาข้อมูล:วิกิพีเดีย)
