ประเพณีไหว้ผีโบ๋ (ผีหมู่ หรือ พวกผีทั้งหมด )
นิยามศัพท์ภาษาถิ่นใต้ คำว่า “โบ๋” แปลว่า หมู่ พวก ประเพณีไหว้ผีโบ๋ เป็นงานประเพณีที่มีความสำคัญ โดยได้สืบทอดกันมาคู่กับอำเภอทุ่งหว้าตั้งแต่อดีต ในยุคแรก ๆ การไหว้ผีโบ๋ได้แยกกระทำเป็นตระกูลแต่ละตระกูลไป ตระกูลใครก็ตระกูลมัน ต่อมาเมื่อแต่ละตระกูลมีลูกหลานมากขึ้น จึงได้มาทำพิธีไหว้ร่วมกันเป็นพิธีใหญ่เพียงครั้งเดียว
การไหว้ผีโบ๋ (ผีหมู่) หมายถึง การไหว้ผีหัวหลาด (บริเวณตลาดหน้าโรงภาพยนตร์ทุ่งหว้าเก่า) ไหว้หน้าตลาด ไหว้กลางเมือง เพื่อทำบุญอุทิศให้แก่ผู้ที่ตายไปแล้วไม่มีญาติคอยทำบุญอุทิศส่วนกุศลไปให้นั้นเอง ในการประกอบพิธีไหว้ผีโบ๋นั้น จะต้องมีผู้ประกอบพิธี 1 คน เรียกว่า นายหัวหรือหัวหน้า พร้อมผู้ช่วยอีก 4 -5 คน เป็นลูกมือ สำหรับหัวหน้าก็จะมีการคัดเลือกโดยการเสี่ยงทายเรียกว่า “ ปั๋วโป๊ย”ซึ่งจะทำการเสี่ยงทายเพื่อหาหัวหน้าไว้เป็นการล่วงหน้าเป็นประจำทุกปี มีรายละเอียดของการเสี่ยงทาย ดังนี้
คว่ำหนึ่งอัน หงายหนึ่งอัน เรียกว่า เซ้งโป๊ย หมายถึง รับเอา
คว่ำทั้งสองอัน เรียกว่า อิ้มโป๊ย หมายถึง ไม่รับ หัวเราะ
หงายทั้งสองอัน เรียกว่า เฉี้ยวโป๊ย หมายถึง ยิ้มหรือรับครึ่งหนึ่ง ไม่รับครึ่งหนึ่ง
ในการปั๊วโป๊ยแต่ละครั้งอาจใช้คนหลายคนมาเลือกโดยออกชื่อแล้วก็โยนไม้(ปั๋วโป๊ย)กว่าจะได้นายหัวแต่ละปีต้องใช้เวลาเลือกกันนานพอสมควรที่เดียวการไหว้ผีไม่มีญาติเป็นกิจกรรมสำคัญของวันสารทจีนมาแต่โบราณ ผีพวกนี้โบราณเรียกว่า“ลี่” ถือเป็นผีชั่วร้าย อิทธิพลพุทธศาสนาทำให้ทัศนะของผีพวกนี้เปลี่ยนไปเป็นผีที่น่าสงสาร จนปัจจุบันเรียกผีพวกนี้ว่า “ฮอเฮียตี๋”แปลว่า “พี่น้องที่ดี” การไหว้ผีพวกนี้ไม่ไหว้ในบ้าน นิยมไหว้ริมถนนหนทาง ชายน้ำ สมัยโบราณจัดสถานที่ไหว้นอกเมือง เรียกว่า “ลี่ถาน”ในอดีตการไหว้ผีไม่มีญาติเป็นกิจกรรมสำคัญที่ขาดไม่ได้ นอกจากไหว้ในวันสารทจีน 15 ค่ำ เดือน 7 แล้วยังไหว้ในวัน 1 ค่ำ และ วัน 30 ค่ำ ซึ่งเป็นวันเปิดประตูยมโลก และปิดประตูยมโลกอีกด้วย ปัจจุบันการไหว้ “ฮอเฮียตี๋” ยกไปไหว้รวมกันเป็นกิจกรรมของชุมชน โดยเรียไรเงิน ข้าวของไปจัดพิธี “ซีโกว”ไหว้ผีไม่มีญาติหลังวันสารทจีน พิธีทิ้งกระจาด (ซีโกว)เป็นการจัดข้าวสาร อาหารแห้งเครื่องอุปโภคบริโภคใส่อ่างหรือกระจาดหลักการสำคัญของพิธี คือ แจกทานแก่คนยากจนอุทิศส่วนกุศลแก่ผีไร้ญาติเอาข้าวของที่มีผู้บริจาคมาแจกแก่ผู้มารับทานซึ่งส่วนมากเป็นคนยากจนซึ่งต้องจัดก่อนวัน 30 ค่ำ เดือน 7 อันเป็นวัน “ปิดประตูยมโลก” ที่มาข้อมูล : http://www.satunpao.go.th/home.php?cmd=travel&id=33&type=1